Zij of hun?

Bron

Dit stukje heb ik twee jaar (?) geleden geschreven voor een website die WauwOnline heette. Helaas bestaat de website niet meer, maar ik heb mijn stukjes nog wel bewaard, waaronder dus deze.

Zij of hun?

Het is steeds vaker te horen. Niet alleen op straat, maar ook op tv. De één gruwelt ervan en begint meteen te verbeteren, de ander kan het niet veel schelen. En onlangs was er een discussie over gaande: Het gebruik van ‘hun’ als onderwerp. Bijvoorbeeld: ‘Hun hebben gelopen’. Wat in correct Nederlands ‘Zij hebben gelopen’ moet zijn. Maar omdat de meeste mensen ‘hun’ gebruiken, vinden onderzoekers van de Radboud Universiteit in Nijmegen dat dit niet fout is en een algemeen gebruik zou moeten worden.

Als argument voor het algemeen gebruik van ‘hun’ als onderwerp wordt gegeven dat taal zich ontwikkelt. Bovendien zou ‘hun’ ook makkelijker zijn, want dat kan alleen maar personen aangeven, terwijl ‘zij’ ook dingen kunnen zijn. Dat is handiger voor mensen die Nederlands als tweede taal hebben. Ja, Nederlands is niet de makkelijkste taal. We hebben geen naamvallen zoals in het Duits. En we hebben woorden als ‘gezellig’ en ‘hè’ die niet te vertalen zijn. Maar moeten we daarom de taal gaan versimpelen en taalverloedering toelaten? In Groot-Brittannië schaffen ze toch ook niet the present perfect en the present simple af, zodat wij minder moeite met het Engels hebben?

Er zullen altijd mensen zijn die ‘Hij is groter als mij’ zeggen of niet weten hoe ze ‘sowieso’ moeten schrijven. Om dit proberen tegen te gaan, kan er beter meer uren Nederlands worden gegeven op de middelbare school en vervolgstudies dan de taal aan te passen aan mensen die het fout doen. Bovendien is het gebruik van ‘hun hebben’ spreektaal. Er zit een grote kloof tussen spreek- en schrijftaal. Dat is niet erg, zolang het elkaar maar niet beïnvloedt, wat men nu wel wil gaan doen.

Misschien is het over twintig jaar fout om ‘Zij zijn geweest.’ te zeggen en wordt je dan verontwaardigd ‘Hun!’ toegesnauwd. Denk dan nog eens met weemoed terug aan deze tijd, toen ‘zij’ de hoogste bieder was en de grammatica nog moeilijk.

(Er was toen ook nog een hele discussie over de eerste zin van de laatste alinea of het ‘wordt’ of ‘word’ is, maar zelf denk ik met een t, omdat je kan zeggen: je wordt verontwaardigd toegesnauwd.

Ik weet het eerlijk gezegd niet meer. Ik lag in bed en toen zat ik erover na te denken. Ik denk dat ‘je’ toch geen onderwerp is, maar ‘iets’ wordt je toegesnauwd, dus dan is het alsnog met een t toch?)

64 Comments to “Zij of hun?”

  1. “en fiets je hard naar hen toe”
    Het is ook “Je fiets hard naar hen toe”
    Dus waarom is “wordt je” wel goed?
    De reden die jij geeft weerleg ik met bovenstaande.

    Verder is taal bewegend.
    Vind jij dat “gij” nog gesproken moet worden?
    Is ook Nederlands en “jij” is verloederd.

    • “en wordt je dan verontwaardigd “Zij” toegesnauwd” is passief. En daarom is het met dt.

      Het is niet ook: “Je fiets hard”, het is “Je fietst hard”.
      En dat is actief.

    • Nee, ik heb het ook niet goed uitgelegd, ik ga het even veranderen. Maar het is wel met een t, omdat er iets wordt toegesnauwd en dan is dat iets onderwerp, dus dan is het met een t. Tenminste, als je kan zeggen dat dat het onderwerp is.

      Nee, tuurlijk vind ik niet dat je met gij moet toespreken, maar dan moet je nog niet álle veranderingen toestaan.

  2. Als je het zo bekijkt is ‘wordt’ inderdaad correct. Maar ik zou ook eerder ‘word’ hebben gekozen.

    Ik erger me ook aan taalfouten als deze. Ook aan de taalfout ‘Ik irriteer me ook aan taalfouten als deze’.
    Laatst had je een klein interviewtje met Arend Langeberg op TV (hij was jarig) en daarin zei hij eerst ‘hun’ om zich daarna te corrigeren met ‘zij’.
    Dat siert.

  3. Ik bedoel bij mijn reactie natuurlijk: “Je fietsT hard naar hen toe.”
    Haha. Cruciale fout.

    • Het blijft een actieve zin.
      ‘Je’ is het onderwerp en ‘fietsen’ de persoonsvorm.

      Bij ‘…en wordt je verontwaardigd ‘Hun!’ toegesnauwd’ is ‘je’ het leidend voorwerp.
      Geloof ik.

  4. Ik ben vanuit dialect “hun” gewend, echter als ik ABN moet spreken (voor mijn werk oa)
    dan probeer ik het gebruik ervan te mijden.

    Taal blijft een mooi maar gecompliceerd iets, en zeker de Nederlandse taal.

  5. Ik kan me ontzettend ergeren aan dit soort taalfouten! Brrr. Waarom weet ik niet precies, haha. Zolang iedereen begrijpt wat je bedoelt, gebeurt er niks ernstigs wanneer je niet helemaal perfect Nederlands praat en schrijft – behalve dat je gelijk meters in achting daalt van grammaticapunctuelen (maar let op: je toekomstige werkgever kan er ook zomaar eentje zijn en dan zijn de gevolgen groter).
    In de laatste alinea moet het wel ‘word’ zijn. Als ‘je’ onderwerp is en na de persoonsvorm komt, vervalt de ’t’. Een ezelsbruggetje is: als je later komt, krijg je geen thee :) http://www.onzetaal.nl/advies/kampioen.php

  6. Alhoewel ik als eindredacteur op dit soort rotte dingen moet letten, doet het me vrij weinig. Zolang ik mijn gedachten maar kan verwoorden en anderen mij enigszins begrijpen (en ik hen :)).

    • Als de regels van de taal in conflict staan met de mogelijkheid van de kunstenaar zijn gevoelens uit te drukken staat hem vrij de regels al dan niet aan zijn laars te lappen.

      Ik heb het wel eens duidelijker weten te verwoorden…

  7. oh ja die discussie over hun! echt heel erg! In Engeland hebben ze geloof ik een bond van behoud van de taal, in Nederland juist 1 die de taal zo veel mogelijk veranderd :S
    ik ben het gewoon helemaal met je stukje eens!

    (en over die wordt: ik zou toch zeggen word, maar mijn nederlands (en helemaal werkwoorduitgangen) is heel slecht :P)

  8. Het is geen makkelijke taal, het Nederlands! Ik vind dat je wel een punt hebt: de taal is een dynamisch gegeven, maar dat betekent niet dat je ze moet overlaten aan de gril van de dag.
    Overigens vind ik dat de spreektaal van de Nederlander doorgaans wat verzorgder is dan dat van de doorsnee Vlaming….
    Vermoedelijk is een taal tegenwoordig ook sneller onderhevig aan invloeden van buitenaf dan vroeger.

  9. De zin moest even 5 keer opnieuw worden gelezen, maar inderdaad is het wordt. Omdat in dit geval “worden” niet op “je” slaat. Wat ik heb geleerd: vervang “je” dan met een meervoud, als het was:

    “… en wordt HEN dan verontwaardigd ‘Hun!’ toegesnauwd.”

    Wordt veranderd hier niet, dus het slaat niet op “je” maar op een 3e persoon die het je toesnauwt.

  10. WauwOnline… Jeetje, nooit meer aan gedacht en nu komt er opeens een vage herinnering boven. Ik weet niet meer wat het was en van wie precies.

  11. Ik let vaak nog wel erg op hun of zij, ik heb het een keerh elemaal uitgelegd aan een vriendin welk woord wanneer mag worden gebruikt. Ik kan er soms ook niet tegen als ik fouten zie in blogs die ik lees enzo.

  12. ‘Hun’ is iets dat we in België volgens mij niet gebruiken als onderwerp, allé, toch niet in het verre West-Vlaanderen.
    Taalverandering is trouwens echt een moeilijk gegeven; als iedereen zich steeds aan de regels zou houden, zou de taal waarschijnlijk amper veranderen, maar toch is taalverandering inherent aan een taal… Ik vind niet dat je een taal mag vereenvoudigen omdat de sprekers het niet meer juist kunnen schrijven – “want aj zo skrivn lik daj klapt, es ter wok gin begun mjir an nji” (en ja, zo praten wij hier echt =D )
    Ik heb een tijdje geleden ook gelezen over discussies waarbij men de nutteloze ‘h’ als woorden in ’thuis’ en ‘videotheek’ zou willen schrappen en in het Frans pleit men om het accent circonflexe (^) op woorden als fenêtre te laten wegvallen ( ^ duidt op de ‘s’ die er oorspronkelijk woont en verandert niets aan de uitspraak). Ergens kan ik dat uitspraak-argument wel volgen, maar ik zou het persoonlijk jammer vinden om die letters zomaar te schrappen omdat ze etymologisch heel interessant zijn… :-)

  13. Normaal zou ik ‘word’ zeggen, maar ‘wordt’ is ook te verdedigen.
    Omdat ‘je’ dus niet het onderwerp is en ‘worden’ dus niet op ‘je’ slaat, maar op ‘iets’

  14. Heel interessant artikel van je! Het is inderdaad ‘wordt je’, want ‘je’ is hier geen onderwerp, maar meewerkend voorwerp. Je kan ‘je’ vervangen door ‘jou’ en het woord ‘hun’ (hetgeen je wordt toegesnauwd) is het onderwerp. Prachtig zoiets! Enkele jaren geleden stond een gelijkaardige zin in het Groot Nederlands Dictee –> Voor de geïnteresseerden: http://vrttaal.net/taaldatabanken_master/juist/031218.shtml

  15. Zij of hun, soms klinkt een zinnetje met “hun” er in nog best okee. Soms echt heel vernaaid.

    Ik kan me wel storen aan mensen die zeggen of typen “Ik heb een huis van me eigen” of mensen die jouw typen en jou bedoelen.

    Sowieso… volgens mij ben ik de enige binnen mijn social mediakring die dat goed schrijft.

    Bedoening wordt ook vaak verkeerd geschreven “Saaie bedoeling”. Het is bedoening.

    Zelf maak ik stijl en schrijffouten. Het jammere is dat ik zelf niet zo goed weet wat ik fout doe. Ik zou daar eigenlijk een lesje in moeten hebben.

    Als ik niet weet hoe ik een woord moet schrijven google ik het gewoon.

    Leuk stukje! Kan nog prima, een aantal jaren later!

    Groetjes, Kimm

  16. Haha al deze discussies hierboven ^^.
    x

  17. Ligt aan de situatie. Als ik praat of chat met vrienden dan strooi ik met afkortingen en scheldwoorden en dyslectische zinnen (en fout gespelde woorden). Maar voor school en dat soort dingen probeer ik wel altijd om alles er netjes uit te laten zien, maar bijvoorbeeld ook om hetzelfde woord niet twee keer in dezelfde zin te gebruiken. Maar als andere mensen dat wel doen stoor ik me er ook niet aan. En lang zal die leven de spelling controle die op elke computer zit. :)

  18. De Hunnen
    Hadden hennen
    En in de loop der jaren
    Blijkt ik toch veel belangrijjker
    Dan zij
    Terwijl zij meer gebreken vertonen
    Pas je zin aan en zeg het eenvoudig
    Zodat een ieder het begrijpt
    Spreek ook meer
    Met elkaar
    Face to face ( klinkt beter dan in het Nederlands)
    Zodat je direct kunt uitleggen wat jebedoelt
    Of dat je in iedergeval zeker weet
    Dat je die ander begrepen hebt

    Communicatie is zo belangrijk en dat doe je mét anderen

  19. Ik vind het af&toe ook lastig hoe je nou precies dingen zegt/schrijft ..

  20. Heb ik ook wel eens problemen mee, als ik iets teruglees kom ik altijd ontzettend veel van die fouten tegen, haha, maar bij anderen stoor ik me er meestal niet zo aan.

  21. Dat met die ‘hun’ wordt in Belgenland nooit gebruikt.

  22. ‘het verschil tussen kennen, kannen, kunnen we niet’ ;) osdorp posse…

    Ik zou het zonde vinden als we zulke extreme veranderingen in de taal gaan doorvoeren. Zo moeilijk is het niet wanneer je wat gebruikt.

  23. Ik vind taal maar lastig :P

    • Hey Laura, ik kan niet op je blog komen :S Wat is je blogadres, misschien is hij verkeerd ingevuld ofzo.

      • Hihi klopt (A)
        Ik had gisteren weer een persoonlijke gemaakt maar bedacht me toen weer en heb um weer verwijderd. Ik voel me der elke keer maar niet lekker bij dus ik hou het weer verloopig op mijn boekenblog.. Ook al zou ik wel graag een persoonlijke weer willen, maar het lukt gewoon niet meer om eentje te hebben geloof ik.. (feeling sad)

  24. Wow, wat veel reacties op een blog over taalfouten en wat een duidelijke meningen. Ja, als en dan en zij en hun zijn vervelende fouten, maar zelfs ik als communicatiemedewerker maak nog wel eens een -dt fout. Het is nou eenmaal niet makkelijk en als je iets typt in de haast is een fout zo gemaakt!

  25. Het wordt je toegesnauwd, zou ik zeggen. Met een t!

  26. oh god…mijn slechtste vak, ik heb geen idee…..

  27. Hihi sorry! Ik voel me de elke keer echt niet fijn bij.. En daar word ik langzaam gek van want ik wil wel heel graag! Hihi ja die was ook al bijna weg geweest..maar ik hou um en doe der wat rustiger mee aan! (zie blogpost der op)

  28. Oh ik ben hier zoooo slecht in, ik gebruik te veel komma’s, ik heb rare zinsbouw en gebruik denk ik regelmatig hun. Ik word juist graag verbeterd, want dan leer ik ervan!

  29. Zij klinkt toch veel mooier dan hun? :)
    Nederlands is om één of andere reden altijd mijn beste vak geweest op de basisschool, maar ook op de middelbare school. Onderhand word ik aardig moe van alle spellingslessen die zelfs op HBO of universiteit worden gegeven. Niet dat ik arrogant ben hoor. Ik vind het goed dat ze het geven, omdat Nederlands zeker belangrijk is. Het komt altijd van pas, met slecht Nederlands in een sollicitatiebrief heb je al weinig kans van slagen. Best raar eigenlijk dat er zo naar gekeken wordt voordat ze überhaupt de sollicitant hebben gezien. De sollicitant die spelfouten maakt, maar wel veel enthousiaster kan zijn dan de foutloze miep.

    Tja, over dit onderwerp valt veel te zeggen! ;)

  30. Dat komt omdat de meesten denken in: ‘wanneer moet het dt zijn en wanneer t?’ Maar dat is fout bedacht…eerst de ik-vorm opschrijven en dan de t toevoegen… ;)

  31. Dit vind ik dus rete interessant en ik ben het dan ook totaal niet eens met wat je schrijft. Ik heb van mevrouw de Hoop colleges gehad ook hierover, ze is een hartstikke tof mens en alles wat ze onderzoekt wordt bij DWDD als dom afgedaan. Nee die mongool Pechtold dan met zijn spelling. Dit gaat helemaal niet over spelling. Dit gaat over syntaxis. Maken we van hun ook een persoonlijk voornaamwoord of houden we het onder bezittelijk voornaamwoord + animacy.
    En het is wel zeker zo dat de taal zich ontwikkelt. Kijk maar naar het Nederlands van 100 jaar geleden, daar zie je al zoveel verschil in. Was jij dat niet met die oude kaartjes?
    En ik weet niet hoe het bij jou zit daar in het noorden, maar hier in het zuiden zegt IEDEREEN het (zij zijn). Waarom zou je dan van bovenaf zeggen nee dat klopt niet, als dat het hedendaagse Nederlands is? Taal ontwikkelt zich nou eenmaal en daar kan geen instantie patent op leggen, evenmin als een verbod ‘zij zijn’ te zeggen.

    In de laatste zin zou je voor word een plaatselijk onderwerp ‘er’ kunnen plaatsen, dus het is wordt met dt.

    • Ik heb het nergens in mijn stukje over spelling gehad, alleen over grammatica!

      Ik voel me overigens een beetje aangevallen, maar hopelijk was dat niet je bedoeling. Maar goed, ik snap dat taal zich ontwikkelt en daar is niets aan te doen. Maar dat hoeft toch niet te betekenen dat we alles op voorhand al moeten accepteren? Ja, misschien is het over twintig jaar wel correct om ‘Hun zijn’ te zeggen, maar nu nog niet. En zoals ik al zei, zit er een verschil tussen spreek- en schrijftaal.
      Overigens kom ik niet uit het noorden ;)

      • Hey meis,

        Sorry dat je je zo voelt, dat was niet de bedoeling! Het komt gewoon omdat ik zelf heel diep in de taal zit iedere dag en ik er niet tegen kan als mensen er zo simpel over denken. Degenen die de taal in stand houden zijn immers de taalsprekers zelf en niet de minister ;). En ja accepteren, accepteren.. het is gewoon zo dat al een eeuw lang mensen ‘hun’ zeggen ipv ‘zij’ en het wordt ondertussen dagelijks gebruikt (zonder er zelfs maar over na te denken of dat fout zou zijn, men hoort het bijna niet eens). Er zit inderdaad een verschil tussen schrijf en spreektaal maar schrijftaal is gebaseerd op de fonetische taal en dat is de taal van alledag.
        Ik dacht dat je in Leiden studeerde? :o

        • Oké, gelukkig maar dat het niet de bedoeling is!

          Ik laat de discussie nu maar voor wat het is, want ik weet niet meer wat ik erop moet zeggen haha.

          En klopt, maar ik woon zelf in een dorp onder Rotterdam.

  32. F*CK!
    I think I said ‘hun’ waar ik ‘hen’ of ‘zij’ had moeten zeggen op de Amsterdamse radiogolf!
    Ik was me tijdens het spreken heel erg bewust van ‘hun’ en ‘hen’ en ‘zij’, maar ‘hun’ ging af en toe echt vanzelf. Corrigeerde mezelf ook vaak.

    Ik geloof dat ik ‘Het is van hun’ zei, maar nu begin ik te twijfelen of dat eigenlijk wel fout is…
    ‘Hun zijn’ zeg ik sowieso niet, trouwens. In het Volendams zeggen we trouwens wel ‘unnie binne’.

    (Binne is zijn. Unnie is hun/zij. Volendammers zeggen nóóit de ‘h’)

    • Ik denk niet dat je er op afgerekend wordt hoor ;) Maar ‘van hun’ is wel fout, het moet ‘van hen’ zijn. Maar dat vind ik minder erg dan ‘Hun zijn’.

  33. Phoe, en ik ben al zo’n drama in Nederlandse taal ;)

  34. Mijn vader schijnt ooit in een brief aan mijn moeder te hebben geschreven ‘ik houw van jouw’. Wonderbaarlijk genoeg zijn ze later alsnog getrouwd ;)

    Oh en de t-kwestie in die laatste alinea heeft me zo’n 3 uur bedenktijd gekost. Maar dankzij de held die die link naar het nationaal dictee gaf, snap ik het nu. Ik snap het en hij heeft gelijk, maar ‘wordt je’ gaat alsnog tegen al mijn ingebouwde grammatica-gevoel in.. ik durf die zin gewoon niet meer te lezen nu :p

  35. hun kunnen jou daar wel missen.

  36. Er wordt toegesnauwd DOOR IEMAND. Die persoon staat niet in de zin maar moet je er wel bij denken, want DAN is ’t met een t!

    Verder vind ik het echt VERSCHRIKKELIJK (wat veel hoofdlettergebruik vandaag) hoe mensen soms Nederlands praten. Ik ben de grootste muggenzifter wat dat betreft: je leert maar wanneer je hun en zij moet zeggen verdeuri.

  37. Ik probeer ‘hun’ altijd te vermijden. Het is zo iets vaags waarvan ik nooit weet wanneer het nou wel, en wanneer het nou niet goed is.

Leave a Reply to Rae