Les van juffrouw Laura: Nederlands, les twee

Goed, zeg het allemaal maar even in koor: ‘Goedemiddagavondochtend, juffrouw Laura!’
Goedemiddagavondochtend, lief klasje van me. Fijn dat jullie er allemaal zijn. Vorige keer hebben we al een aantal fouten behandeld en daar gaan we nu vrolijk mee door. Ik kan jullie het heuglijke nieuws vertellen dat juf Laura de spellingtoets, die ze voor haar minor Journalistiek en Nieuwe Media moest doen, heeft gehaald, dus vergeet niet te klappen voor me. Maar let wel: ook juf Laura is niet perfect (‘Wat? Serieus? Echt niet?’ ‘Het spijt me.’), dus mocht ik een foutje maken: let me know!

1. Hij is groter als mij hij is groter dan ik.
Dit wordt vaak fout gedaan. Wanneer je iets met iets anders vergelijkt en het één is beter/groter/vervelender/fantastischer dan het andere, gebruik je ‘dan’ (zoals je al in deze zin ziet). Maar er zijn ook gevallen wanneer je ‘als’ gebruikt. Taaladvies.net zegt dat je het moet gebruiken bij een ‘gelijkheid binnen een ongelijkheid’, maar dat is nogal onduidelijk. Misschien kan je het beste onthouden dat wanneer er een getal in zit je ‘als’ gebruikt, dus: ‘hij is twee keer zo groot als Harry.’ Klinkt misschien raar, maar het is echt zo! (Oh en het is dus ook groter dan IK, niet dan MIJ)

2. Hun zijn echte flapdrollen zij zijn echte flapdrollen.
‘Hun’ kun je NOOIT als onderwerp gebruiken (en ‘hullie’ ook niet, maar dat is überhaupt geen officieel woord of dat mag ik althans niet hopen). Het kan bezittelijk zijn (‘hun huis’) of een persoonlijk voornaamwoord. Maar wanneer gebruik je ‘hun’ en wanneer ‘hen’? ‘Hen’ gebruik je als het een lijdend voorwerp is (‘Ze gebruikt hen.’) of als er een voorzetsel voor staat (‘Hij gaf de brief aan hen.’). Als er geen voorzetsel voor staat, maar je die er wel bij kunt bedenken, gebruik je ‘hun’: ‘Hij gaf hun de brief.’

3. Wordt je een beetje ziek word je een beetje ziek?
Goed, de logica hiervan snap ik ook niet, maar dat maakt niet uit. De ik-vorm is ALTIJD zondert, dus: ik word. Hij/zij/het is ALTIJD met een t (behalve bij de onregelmatige werkwoorden zoals willen), dus: hij/zij/het wordt. Maar hoe zit het met ‘je’? Wanneer ‘je’ voor de persoonsvorm van ‘worden’ staat, is het ‘wordt’: ‘je wordt wel een beetje oud he?’ Staat het echter achter de persoonsvorm bij ‘worden’, dan vervalt de t: ‘word jij ook gek van die reclames?’

4. Wat leuk, een verassing wat leuk, een verrassing!
Heel veel mensen krijgen in plaats van een verrassing, een verassing. Dat klinkt nogal ernstig, denk maar eens na: een ver-assing. Persoonlijk zou ik dat niet willen, doe mij maar een verrassing, met twee r-en dus.

5. Ik ga een intervieuw doen ik ga een interview doen. 
Op de basisschool waren er twee woorden die vaak terugkwamen in de spelllingtest: applaus (met twee p’s dus) en interview. Ik heb geen idee waar mensen die ‘u’ vandaan halen, maar hij moet weg, foetsie, opzouten met die ‘u’!

Ik hoop dat jullie goed opgelet en meegeschreven hebben. Maak je huiswerk en als je het goed doet, krijg je een sticker! (en als je het snel inlevert zelfs een lolly)

67 Comments to “Les van juffrouw Laura: Nederlands, les twee”

  1. Interview is zonder u dus : )

  2. Goedemiddagavondochtend, juffrouw Laura!
    In mijn woordenboek staat dat je in plaats van de d ook een i mag gebruiken :O
    *gooit een vliegtuigje door de klas as de juf even niet kijkt*
    Ik vindt je nogal conservatief als juf. Ik vindt dat je met je tijd mee moet gaan waarbij alles in de taal mag, zeker met ‘hun’ als onderwerp. En de d’s en t’s snapt toch niemand (het zit bij mij zo ingebakken, dat ik terug moest in de zinnen om de extra t’s toe te voegen bij ‘vind’ xD) Sowieso (<- gaat ook vaak fout) is het makkelijker om gewoon dat hele 'hen' en 'zij' te schrappen en te vervangen door 'hun'. Maarja, over 100 jaar is de hoofdtaal hier Engels dus hoeven we hier ons niet over te irriteren :P
    "De ik-vorm is ALTIJD zondert, dus:…" Oh juf, u maakt een fout!
    Het word(t)-geval kan wel met een t als er met 'je' achter 'wordt' 'men' wordt bedoeld. Pff, incompleet dat verhaal van de juf!
    Om terug te komen op het punt van simpelere taal: gewoon alles fonetisch schrijven, zonder al die rare constructies om leenwoorden te laten passen.
    Ja, deze reactie kan nog veel langer :P Maar ik denk dat hij nu wel lang genoeg is voor een stikker én een lolly! :D

  3. Dank u juffrouw Laura voor deze les.
    Nu ga ik osso ;)

  4. Het is wat met die taal!!! Van je voorbeelden vind ik dat hun-gebruik verschrikkelijk. Maar nog erger us : me fiets, En als je je nu afvraagt waaron die typevauten, sinds een update van de tablet werkt mijn backspacetoets niet meer. :-S

  5. Gefeliciteerd met je spellingstoets! En leuk stukje :)

  6. Oh, die nummer 3 daar word ik soms niet goed van. Nog elke week moet ik mijn collega’s verbeteren …

  7. Nummer 2:

    Voorzetsel..? Nee, Laura…dat gaat niet op. Het gaat hier om
    HET MEEWERKENDVOORWERP. de voorzetsels die er staan
    of ingevuld kunnen worden zijn: Aan en Voor.
    Verder is het goed om de verloedering te bestrijden….
    De ver-Amerikanisering ook trouwens!
    Ik moet bekennen dat ik soms ook op internet zoek naar
    wat het ook al weer was…

  8. Die eerste doe ik altijd fout. Ik blijf als/dan moeilijk vinden. En interview is eigenlijk ook best een vreemde eend in de bijt omdat het ook nieuws is bijv.
    Op de basisschool hadden we altijd spelling kaarten met spellingregels en interview was een aparte kaart omdat die uitzondering was op de leeuw/nieuws/etc waar allemaal wel een u bij kwam.

  9. Lieve juf Laura,

    Het werkt vaak beter om met een voorbeeld te komen. Als je ‘wordt’ vervangt door ‘smurft’ weet je altijd of er wel of niet een -t moet komen. En het klinkt leuk. Ik ben dan ook van mening dat dit de volgende keer vermeld moet worden!

    Uwe nederige pupil, Nimke

  10. Hun en hen ben ik echt verschrikkelijk mee, ik probeer er wel op te letten, maar dan nog. Bij hen moet ik ook nogal vaak aan een kip denken, haha. Hullie wordt hier in het zuiden dacht ik ook af en toe nog wel eens gebruikt, maar vooral in spreektaal. Gebruik het zelf alleen heeeeeel soms als grapje :p

  11. Zulke initiatieven om de arme medemens wat spelling en kennis van de Nederlandse taal bij te brengen, zouden er gerust meer mogen komen. Laura for president!!

  12. ‘Hen’ gebruik je als het een lijdend voorwerp is -> dat ligt eraan, ik zou de kip eerst dood maken, voordat zij in de pan terecht komt, dus is het niet echt een lijdend voorwerp. Kun je volgen?

  13. AMEN, ik kan echt niet tegen “hun zeggen” brr, krijg er rillingen van en heb altijd de neiging om vreemden in de bus te gaan verbeteren…

    Maar daar krijgen andere mensen weer rillingen van, hahaha! (dus ik ben blij dat jij het voor me doet ;) )

  14. Interview schrijven heel veel mensen verkeerd. Vooral op weblogs! En waarom ze dat doen? Geen idee!

  15. Aaaaah ik kan hier niet naar kijken, verschrikkelijk! ;)

  16. Gelukkig wist ik dat allemaal al! Maar bedankt voor de opfriscursus, juf Laura. Het zijn allen taalfouten waar ik me intens aan kan ergeren als ik ze ergens op FB of op een blog tegenkom. Ik heb zelf wel altijd HEEL veel moeite met waar wel of niet een spatie tussen moet (zoals tegenkomen, tegen komen, huh?) en of ik ‘dat’ of ‘wat’ moet gebruiken in bijvoorbeeld deze zin: het enige d/wat ik leuk vind zijn konijnen. Stom he? Dus misschien is dat iets voor een vervolgblogje? ;)

  17. Dank je wel voor deze blog! Ik heb hem geretweet (huh hoe schrijf je dit nu weer?). Hopelijk gaan heel wat van mijn volgers hem lezen ;)

  18. Volgens mij kan ik deze bijles goed gebruiken ;)

  19. Voor de 3e is een simpel truckje dat ik altijd smurf, ik bedoel, dat ik altijd doe!

    Je vervangt ieder werkwoord door de vervoeging van het werkwoord “smurfen”, wat altijd, tenzij bij de onregelmatige, werkt!

    Ik smurf => zonder T
    jij smurft => met T

    Smurf je het? => zonder T

    Als ik twijfel is het m’n eerste redding!

  20. Bedank juf Laura, voor deze heldere uiteenzetting

  21. Overtreffende trap van ‘hun zijn’ onlangs in een repetitie gezien: ‘hun wouden’. Havo-4!!! Boehoe… mijn arme collega’s Nederlands.

  22. Aaaaaah, Nederlands! Ga zo door, Laura! Want het gaat zienderogen achteruit met onze moedertaal. Niet te geloven hoeveel mensen zo sadistisch zijn om iemand te willen verassen tegenwoordig.

  23. En bij ‘oneindig keer zo groot’ dan? Je trucje is niet waterdicht :P

    Verassen heb ik een keer gedaan bij practicum, ik moest een stofje opvangen op een speciaal filtreerpapiertje en dan dat ding in de hens steken, zodat ik (bijna) alleen dat stofje overhield.

  24. Kijk. Nu kunnen hun ook zien hoe het wel moed. ;)

  25. Hoera, ik ben ook geslaagd. Juf Laura heeft me hier niets nieuws kunnen leren. Volgende keer misschien? :-)

  26. ‘Intervieuw’ kan ik wel in komen, vooral bij de wat jongere mensen onder ons. Het klinkt als een Engels woord en in het Engels zitten er vaak ‘u’s tussen de letters. Maar goed, vanaf een bepaalde leeftijd mag je die fout gewoon niet meer maken.

    Laatst was ik (onvrijwillig) bij een opvoerinkje van een lokale amateurtheatervereniging. Het gezelschap heette ‘Ons Pogen’ en het stuk heette ‘Redt de paling’.
    Ik hoopte dat ze dachten: “Ons Pogen (onderwerp) redt (persoonsvorm) de paling (leidend voorwerp)” en niet: “Red de paling! (gebiedende wijs).
    In het stuk werd er een liedje gezongen dat als volgt ging: “Redt de paling, want het is zo’n lekker dier. Redt de paling, van lange dunne totan (?) schier”.
    Je begrijpt dat ik stilletjes heb zitten huilen.

    • Oh god ja… Ik moet nu ook wel huilen.

    • Och jee, wat een verdriet en verbolgenheid. Komt allen tezamen… van die dingen. Inderdaad, Ons Pogen (ond.) redt (pers. vorm) maar eveneens een verwijzing naar de jaren ’30 de actie ‘Redt Volendam’ toen de gebiedende wijs nog zo werd geschreven. Bovendien is de jongeheer De Smet naar een voorstelling geweest, is positief, maar hij kon de humor er niet van inzien omdat hij blijkbaar niet verder kan kijken dan zijn eigen wijsneuzerigheid. En u juf Laura, hebt zich geheel niet verdiept in deze voorstelling. Gaat u schamen.
      Bovendien is de gebiedende wijs +t gebedstaal en terug te vinden in hedendaagse gebedenboeken, hetgeen u wel zult herkennen juf Laura, met uw godsdienstige inslag. ‘Hun hebben’ was fout en is fout. ‘Komt allen tezamen’ wordt nog jaarlijks met Kerstmis gezongen door menigtes, is generaties lang onderwezen aan leerlingen en laat zich blijkbaar niet zo makkelijk uitbannen ondanks het verdriet van bozige puistige pubers.
      PS Ga geen boeken lezen van Vestdijk, Bomans, Couperus, van die grote Nederlandse namen, jullie zullen beiden uitdrogen van de tranenwaterval die hun taalgebruik bij jullie zal teweegbrengen.

      • Bedankt voor de extra informatie! Ik kom niet uit Volendam, dus ik weet hier inderdaad niets van en ik heb geen godsdienstige inslag. Uiteraard snap ik dat het taalgebruik van vroeger anders was. Ik heb dan ook Couperus gelezen en er niet bij gehuild ;)

  27. Grappig, ik ben vanmiddag begonnen met een stukje te schrijven over veelgemaakte fouten in de Nederlandse taal. Helaas niet zo leuk als jouw stukje, want jij bent natuurlijk de meest geweldige en juf!

  28. Volgens mij denk jij dat de gemiddelde nederlander achterlijk is ofzo? Lol :d

    • Haha nee, moet je maar eens op Facebook en dergelijke kijken, mensen doen dit soort dingen echt heel vaak fout!

      • Ah, ik zit eigenlijk niet op Social Media etc, maar daar zal het vast wel in grote mate voorkomen.
        Mijn opmerking was niet gemeen bedoeld overigens, hij klonk namelijk wel erg bitchy nu ik hem zo terug lees

  29. En dan nu de speeltijd? :)

  30. juhuuf! haha, ik heb laatst een nederlandse les gehad, waarin de leraar een ezelsbruggetje had voor wanneer je dt moet gebruiken en wanneer alleen een d,

    ik loop – ik word
    jij loopt – jij wordt
    hij loopt – hij wordt
    wij lopen – wij worden
    loop jij – word jij

    enz. enz.

    Als je de zin omzet in “loop” en er komt geen “t” bij, dan eindigt het woord dus met een “d”, hoor je een “t”, dan is het met “dt”

    Snappen jullie het nog? Ik vond het wel een makkelijke manier om uit te vinden wanneer wat waar moet ;)

    X

  31. ik krijg het idee dat ik je muze ben voor dit stukje….. klopt dat? #denktterugaantwitter

  32. Ik maak de hun/zij fout heel vaak. Totdat mijn collega mij elke keer verbeterde. Sindsdien gaat het best goed =D

  33. Die eerste moet ik onthouden!!! :)

  34. Late reactie, maar goed, dankzij Bloglovin toch nog gelezen :)
    De fouten die je omschrijft kom ik dagelijks ontzettend vaak tegen.
    Ik kan me daar mateloos aan ergeren. Het irriteert me, jou ook?

  35. Net in dit blogje heb je een typfout ;) “De ik-vorm is ALTIJD zondert, dus” spatie vergeten.
    De Ik en geen Mij bij groter dan kun je ook onthouden door er een werkwoord achter te zetten: Jij bent groter dan ik ben (je zegt niet: jij bent groter dan mij ben :p) :)
    Leuke taallesjes, bij mij is vaak t probleem: ik ken de regels, maar heb wat moeite ze toe te passen ;)

Leave a Reply to Laura denkt