Ik zie, ik zie wat ik niet zie

Vandaag is het onderwerp de blik. Ook dit is iets wat Jan Drost heeft verteld tijdens de Soul Masqué en wat ik helaas niet zelf heb verzonnen.

We zien nooit wat we zien. Onze ogen zien niets, wij zijn het die zien. We zien alleen wat we denken te zien, wat geleerd hebben te zien en wat we verwachten te zien (of is dat teveel ‘zien’ in één zin haha). Je kunt namelijk niet volstrekt objectief naar de dingen kijken. Er zijn altijd bepaalde ideeën die je meebrengt in je blik. Denk bijvoorbeeld aan het bekijken van een foto van iemand. Meteen denk je al van alles: oh, dat zal wel een saai meisje zijn. Oh, hij houdt vast van metal. Je kan dat eigenlijk niet tegenhouden.

Want we nemen de dingen waar, bemiddeld door de ideeën die we hebben. En dat is de enige manier waarop we kunnen kijken. Het doet me denken aan de denker Foucault en zijn idee van episteme. Een episteme staat voor het geheel van kennis en wetenschap in een bepaalde periode en hoe de onderlinge samenhang wordt ervaren. Je kunt niet buiten je episteme kijken, net zoals dat je vast zit aan je blik. Dat klinkt heel naar, maar er valt simpelweg niet veel aan te doen.

Wel kun je gesprekken voeren met mensen. Jan Drost noemt een gesprek het uitwisselen van beelden. Zo kun je achter een ander perspectief komen. Maar of je de ander ook daadwerkelijk kunt begrijpen? Ik geloof van niet.

Wat denken jullie?

28 gedachten over “Ik zie, ik zie wat ik niet zie”

  1. ik denk niet dat je 100% snapt wat een ander ziet zeg maar…
    en nog verwarrender: als je een stukje niet ziet (omdat je ogen kapot zijn) vullen je hersenen dat zelf op en denk je dat je het wel ziet, vaak een herhaling van de rest van het patroon wat je ziet (met alle gevolgen van dien: tegen dingen aanlopen, ongelukken omdat je een auto niet aan zag komen)

  2. En dan blijft nog de vraag of de ander de waarheid spreekt bij het uitwisselen van perspectieven :-)
    Onze hersenen groeperen trouwens ook automatisch de dingen die we zien – zodat we zelfs als we geen oordeel vellen – toch niet objectief kunnen kijken… De gestaltwetten tonen dit: je bekijkt voorwerpen in relatie tot andere zaken. ‘k Vind dat allemaal wel interessant ^^
    Net als dit filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=vJG698U2Mvo

  3. Veel gesprekken voeren en wie weet kun je je blik verruimen. Maar je kan er verder inderdaad niet heel veel aan doen. Zoiets denk ik.

  4. Ik ben ervan overtuigd dat we slechts gedrag van anderen, wat we kunnen waarnemen, kunnen omschrijven of beinvloeden en de patronen kunnen obsereveren en interpreteren..Gedachten zijn altijd persoonlijk, je kan nooit in een hoofd kijken. Gesprekkenals uitwisselen van beelden vind ik wel een mooie, toch zal je altijd op je eiegn manier blijven kijken, denken, beleven, ervaren.
    Mooi blogje!

  5. Ik moet meteen denken aan de lessen filosofie. En de grot van Plato. Het is best interessant waarom wij denken zoals wij denken. Met onze eigen vooronderstellingen. Maar ik heb ook niet iedere dag zin om hier bij stil te staan. Ik ben ook geen filosoof.

  6. Die foto die jij noemt. Je zou ook kunnen bedenken: de één kijkt naar dat meisje, want zij is zo mooi. De ander kijkt naar die jongen, want die doet hem ergens aan denken. Weer iemand anders kijkt naar de jurk van het meisje, want dat is dezelfde als die haar vriendin die overleden is zo vaak droeg. Je kijkt met je herinnering, met je gedachten.

  7. Doet me ook denken aan dat schilderij van Magritte met die pijp en eronder ‘Ceci n’est pas une pipe’, oftewel dit is géén pijp.

  8. Helemaal gelijk! Sluit ook aan bij discours van Foucault. Daarom vind ik met mensen van verschillende culturen praten ook zo interessant hihi xxx

  9. Wauw Laura, wat diepzinnig… maar ik geloof dat je wel gelijk hebt. We kunnen nooit helemaal objectief zien, we gebruiken onze ogen om het waar te nemen en onze hersenen en ons referentiekader om het te verwerken en te interpreteren. Wat de een ziet, ziet de ander heel anders. Je moet er maar niet te vaak over nadenken eigenlijk, want dan wordt het te vaag :P

  10. Het doet me ook wat denken aan Kant. Met filosofie hebben we een keer een ‘bril van Kant’ gemaakt waarbij we de glaasjes een kleur moesten geven. Je kijkt altijd door een bepaalde bril naar dingen, ookal weet je soms niet eens van het bestaan van de bril af.

    Ik had trouwens nog nooit van een episteme gehoord, maar het klinkt heel erg als een paradigma (een woord wat ik heb geleerd bij de filosofie van Popper en Kuhn)

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.