Literaire Laura: was


(de titel van deze blog moet u sarcastisch opvatten)

Ik zit bij een schrijversclubje. Het schrijversclubje van Film- en Literatuurwetenschap (die net het predicaat topopleiding heeft gekregen, dus jullie weten allemaal wat jullie moeten gaan studeren) onder leiding van Isabel Hoving (wellicht bekend door haar jeugdliteratuur). Zo’n schrijversclubje is naast heel leuk natuurlijk ook doodeng. Want het is de bedoeling dat mensen je werk lezen (!). En er kritiek op geven (!!).

Huiverend zat ik dan ook op mijn stoel de tweede bijeenkomst, want ik had mijn stukje ingediend. En geloof het of niet, maar ik werd niet helemaal neergesabeld. Kritiekpuntjes die ik geestelijk nog aankon, werden gegeven en ook toegepast door mij. En het resultaat kunt u hieronder lezen.

***

Was

Ik fietste er elke dag langs. Terwijl ik al puffend het heuveltje op probeerde te komen, keek ik altijd even naar het gebouwtje links. Het maakte niet uit hoe warm of koud het was, de deur was open.
‘Kom maar binnen,’ leek het te zeggen. ‘Zelfs als je geen vuile was hebt, ben je hier welkom.’
Door de opening zag ik hem dan zitten. Met zijn voeten op het bankje en zijn ellebogen op zijn knieën keek hij naar het draaien van de wasmachines. Altijd de linker, in het hoekje. Het liefst bonte was.
Eén keer gebeurde er een ongeluk op het heuveltje. Een vrachtwagen die naar achteren ging en zonder te kijken zo een oud vrouwtje aanreed. Op een paar blauwe plekken na had ze niets, maar haar gegil had men tot in het centrum gehoord. Hij had niet opgekeken, bleef maar naar de bak vol ronddraaiende slipjes en handdoeken staren. Misschien dat hij fronste, omdat dat stomme gegil hem uit zijn concentratie had gehaald. Ik weet het niet.
In mijn gedachten had hij van die blauwe, priemende ogen die recht in je ziel kijken. En een litteken boven zijn oog, omdat hij een vaas had omgestoten (‘Frank, wat heb je gedaan? Kun je nou nooit eens uitkijken?’ hoorde ik zijn moeder al schreeuwen) en een scherf hem had geraakt.
Soms dacht ik erover om naar binnen te gaan.

Gisteren fietste ik er weer. Door de harde wind was het deze keer zo mogelijk nog moeilijker om het heuveltje op te komen, ik viel nog net niet van mijn fiets af en vergat haast te kijken. Net op het laatste moment keek ik, maar ik zag zijn bruine kruin niet. De linkerwasmachine, in het hoekje, was leeg.
Net als het bankje.

Laura’s fictie: Het dagelijkse wandelingetje van mevrouw van Kleffen

Het dagelijkse wandelingetje van mevrouw van Kleffen

Elke dag pakte ze haar stok die in een hoekje stond. Op zonnige dagen zette ze haar hoed op. Zich stevig vasthoudend aan de leuning schuifelde ze de trap af. Met trillende handen opende ze de deur en dan begon het: het dagelijkse wandelingetje van mevrouw van Kleffen.
Het was altijd hetzelfde blokje om. Een rondje door de straat. De straat wist dit, want mevrouw van Kleffen wandelde dit wandelingetje al tien jaar lang, door wind en weer. En met elk wandelingetje groeide de ergernis van de buren. Want hoewel mevrouw van Kleffen een zachtaardig oud vrouwtje was, had ze één akelige gewoonte: tijdens het wandelen keek ze graag bij iedereen naar binnen. In het begin lieten de buren het toe. Iedereen kijkt toch wel eens bij andere mensen naar binnen? Maar dit was niet eens. Dit was altijd. Elke dag. Ze schoven de gordijnen dicht. Toen werd het wel erg donker in de woonkamer. Want dat is het punt. Mevrouw van Kleffen wandelde elke dag, maar niet op een vast tijdstip. Soms om zeven uur ’s ochtends, maar het is zelfs voorgekomen dat ze haar wandelingetje om twee uur ’s nachts maakte. Hier kon de straat niet tegen.
‘We moeten hier iets tegen doen,’ zei mevrouw van nummer negen, die alle buren bij elkaar had geroepen.
Gelukkig had de slimste van het stel, meneer van nummer twintig, een goed idee.
‘Wat als we een schema maken,’ stelde hij voor. ‘Elke dag moet één van de buren op de wacht staan om te kijken of mevrouw van Kleffen langs komt. En die moet het dan iedereen laten weten.’
Zijn buurmeisje schudde haar hoofd.
‘Maar hoe kun je het dan de anderen zo snel laten weten?’
Na enig overleg bleek dat de straat een aantal technische buren had, die de koppen bij elkaar deden en een ingenieus plan bedachten. Ze installeerden een alarmsysteem. Als één van de buren op het rode knopje drukte, dan hoorde de hele straat een belletje: het teken dat mevrouw van Kleffen aan haar dagelijkse wandelingetje was begonnen. Aan het einde van de wandeling, als mevrouw van Kleffen weer veilig binnen aan de thee zat, werd er op een groen knopje gedrukt.  Dan kon iedereen weer rustig ademhalen en de gordijnen opendoen.
Het schema werkte goed. Elke buur was om de week aan de beurt en iedereen werkte goed mee. Wat echter niemand in de gaten had, was dat mevrouw van Kleffen steeds sipper ging kijken. Ze deed nog wel elke dag haar wandelingetje, maar de tegenzin werd steeds groter. Nu ze niet meer in de woonkamers van de straat kon kijken, was het plezier voor haar eraf. Ze begreep het niet. Hoe kon het dat iedereen altijd de gordijnen dicht had? Ze ging steeds meer koekjes eten om het verdriet niet meer te voelen.

Op een dag, mevrouw van nummer tien was aan de beurt om op het knopje te drukken, had meneer van nummer zestien een droevig nieuwtje.
‘Ik ga verhuizen. Het huis wordt te groot voor mij en mevrouw nu de kinderen uit huis zijn. Dag!’
De straat wuifde hem na, maar het ging niet van harte.
Al snel kwam er iemand anders op nummer twintig te wonen. Het was een gezette vrouw met fonkelende ogen en getoupeerd haar. Bij de eerstvolgende straatvergadering legden de buren haar het plan, dat de codenaam ‘Paarse Paraplu’ had gekregen, zorgvuldig uit. Met elk woord dat ze uitspraken, fonkelden haar ogen meer.
‘Dit is werkelijk belachelijk,’ zei ze met verheven stem.
De buren keken haar angstig aan.
‘Maar het is een inbraak op privacy als ze bij je naar binnen kijkt,’ piepte de dapperste van het stel.
De gezette vrouw trok haar wenkbrauwen op.
‘Nee. Dit kan niet. Ik doe hier niet aan mee.’
De straatvergadering was afgelopen. Iedereen was teleurgesteld over de nieuwe buurvrouw  en ook een beetje bang. Maar het schema ging gewoon door. Eén keer in de twee weken bleven de gordijnen open. Mevrouw van Kleffen, die zichzelf inmiddels in slaap huilde en twintig kilo was aangekomen door de koekjes, wist niet wat haar overkwam. Ze kreeg weer zin in haar dagelijkse wandelingetje en leefde naar die ene dag toe. De buurt liet het gelaten toe.

Na een paar maanden, het was op haar 92ste verjaardag, viel mevrouw van Kleffen tijdens haar dagelijkse wandelingetje op de grond. Het was die ene dag in de twee weken en ze stond net naar binnen te kijken bij nummer tien. De straat was in euforie. Dat duurde echter niet lang.
De volgende dag deed mevrouw van nummer vijfendertig haar gordijnen open. Ze liet van schrik het schoonmaakdoekje uit haar hand vallen toen ze iemand bij de overburen naar binnen zat te kijken om vervolgens naar de andere buren te lopen.
Het was een gezette vrouw en haar ogen fonkelden als nooit tevoren.

©Laura Bosua

 

Laura’s fictie: Annie & Willy Wonka

Vroeger, en dat is heel lang geleden toen ik nog een jongeman was, ging ik wel eens naar de kapper. Nu is dat niet meer nodig, want mijn kale schedel glimt als een pasgewassen Audi R8 in de zon. Maar in die tijd had ik nog een kop vol rood, krullend haar (zoals Annie ja, maar dan de mannelijke versie daarvan) dat om de zoveel maanden te lang werd en schreeuwde om geknipt te worden. Dat liet ik altijd doen door een mollige vrouw, Beppe genaamd, wiens wenkbrauwen nog dikker waren dan mijn vaders kuiten. Ze was een praatgrage vrouw en stierf dan ook in het harnas; ze kreeg een hartaanval toen ze al pratend de burgemeester een permanentje gaf.

In ieder geval, ik was eenentwintig jaar en net het huis uit (de dag dat ik het huis verliet waar ik heel mijn leven gewoond had, was de dag waarop mijn ouders het gelukkigst waren, de idioten) toen ze overleed. Dus moest ik in de stad waar ik woonde in een piepklein studentenkamertje vol pissebedden en andere ongure bezoekers, de stad Leien wel te verstaan, op zoek naar een nieuwe kapper. Dat was nog een hele opgave, want zoveel haarknippers waren er namelijk niet, ook al woonde de helft van het land in mijn stad. Het leek net alsof het taboe was. En nu begrijp ik dat het ook zo was en waarom.
Maar goed, het was inmiddels juni geworden en het was de warmste maand sinds twintig jaar, dus ik begon aardig last te krijgen van het gekriebel in mijn nek en het zweet dat daarmee gepaard ging.
’Weet jij een goede kapper?’ vroeg ik aan mijn kamergenoot, die meteen een bulderend gelach uitstootte.
’Ben je gek geworden?’ riep hij uit, de tranen die over zijn gezicht liepen wegvegend (zo hard had hij namelijk gelachen). ‘De kappers hier, als ze er al zijn, zijn nog erger dan de maffiabazen in Napels! Ik wil nog niet dood gevonden worden in een kapperstoel, wat heel waarschijnlijk is als je zo’n zaak naar binnen gaat. Koop gewoon een schaar, dan knip ik je wel, voor vijf piek.’
Hij begon meteen weer te lachen, dus antwoordde hij niet op mijn vraag hoe ik dan verdomme aan het geld moest komen daarvoor. In mijn geboorteplaats had het zo’n drie piek gekost om mijn wilde haren te temmen, maar zeven piek (twee voor de schaar) om het geeneens door een professional te laten doen? Ik zal eerlijk bekennen, ik had zo mijn twijfels.
Maar ik had geen keus. Ze lachten me de hele tijd uit bij de sociëteit als ik daar met een T-shirt dat nat was van het zweet (aan de achterkant) aankwam en bovendien had ik last van uitdrogingsverschijnselen. Dus er zat niets anders op; ik moest een schaar kopen.
Ik schraapte het geld bij elkaar door éénmalig een folderwijk te doen (en dat doe ik mezelf ook nooit meer aan) en een weddenschap die te maken had met paarden en knoflook te winnen (nee, je wilt het niet weten.
Vol goede moed stapte ik daarna een winkel binnen waar ze kantoorartikelen verkochten.
’Een schaar, alstublieft.’
De verkoopster, een zeventigjarige vrouw met paars haar, staarde me aan zonder te knipperen.
Misschien was ze doof.
’Een schaar, alstublieft!’
Ik schreeuwde zo hard, dat mijn stem oversloeg, maar dat kon ook komen doordat ik de baard in de keel kreeg (toen pas ja).
Ze bleef me maar aanstaren. Volgens mij ademde ze geeneens. Was ze dood?
Ik deed met mijn wijs- en middelvinger de knipbeweging van een schaar na.
De vrouw knipperde met haar ogen.
’De scharen zijn uitverkocht.’
Deze zin kreeg ik in elke winkel (zelfs in die waar ze babykleding verkochten, waar ik wanhopig een poging deed) te horen.
’Maar waarom dan?’ vroeg ik aan de verkoper in een seksshop voor homo’s.
’Meneer,’ zei die, terwijl hij een aantal steelse blikken op me wierp. ‘Iedereen knipt tegenwoordig zijn haar, zeker nu het zo warm is. Maar ik vind lang haar wel aantrekkelijk hoor.’
En hij knipoogde naar me. Ik glimlachte nerveus en rende de winkel uit.
Er was geen uitweg meer, ik móest naar de kapper. Eindeloos dwaalde ik rond, maar na vijf uur vond ik dan eindelijk, in een steegje dat rook naar kattenpis en bitterkoekjes, een kapperszaak; Barbershop de Knipknapknop.
Er rinkelde een belletje toen ik de deur met ingeslagen ruiten open deed.
’Hallo?’
Mijn stem weergalmde in de ruimte. Een lange, excentriek uitziende man (hij deed me aan Willy Wonka denken, maar dan aantrekkelijk) kwam op me afgelopen. Hij had een hoge, paarse hoed op en glinsterende nepwenkbrauwen boven zijn ogen. Zijn kapsel kan ik alleen maar merkwaardig noemen. Sommige plukken waren zo lang dat ze tot zijn (bijzonder welgevormde, moet ik zeggen) billen kwamen, anderen reikten ‘maar’ tot zijn schouders. Het leek alsof ze gekleurd waren met een gele marker en bovendien glansden zijn haren zo erg (ik wist niet wat voor conditioner die man gebruikte, maar ik wilde het ook hebben) dat het leek alsof er sterretjes in zaten.
’Hallootjes!’ zei hij en stak zijn hand uit.
Ik schudde die, al ging dat lastig, want hij had lange, breekbare vingers die bleven vaststeken in het vlees van mijn hand.
’Kunt u even wachten, alstublieft? Ik moet eerst deze zeer amiabele vrouw knippen.’
De vrouw in de kapperstoel, haar wangen zo bol dat het leek alsof er twee hamsters in zaten, zwaaide naar me.
’Neemt u alstublieft plaats in de wachtruimte.’
De wachtruimte bestond uit een enkele, gammele stoel en een tijdschrift voor minderjarige, alcoholistische vaders die van vampiers houden. Ik bladerde het door, me totaal niet op mijn gemak voelend.
’Blonderen, graag. Maar niet té licht hoor, dan gaat mijn man weer zeuren over de tijd dat ik een prostituee was.’ babbelde de vrouw, terwijl de kapper een schaar zo groot als een gitaar pakte. Hij begon te knippen en de plukken grijs haar vlogen in het rond, waardoor ik er één in mijn mond kreeg. Het smaakte naar bosbessenijs.
Ik was net bezig in een artikel over hoe je ervoor kunt zorgen dat je kind bier haalt, terwijl je een horrorfilm kijkt, toen er iets opmerkelijks gebeurde.
Er vloog een oor langs.
Voordat ik ook maar kon bedenken hoe eigenaardig dit was, kwam de kapper aanrennen en pakte het oor op, zorgvuldig vastgehouden tussen wijs- en middelvinger (precies, de vingers waarmee je een schaar nadoet). Hij ging op zijn hurken zitten (wat mij een fijn uitzicht op zijn achterwerk gaf) en deed een luik open. Ik zag het snel, maar evengoed zag ik het; een doos vol potten waar normaal drop in zit, maar in deze zaten oren. Oren die net zo verschillend waren als mensen zijn. Groene exemplaren, gestreepte, bij sommigen stak er een heel bolletje wol aan haren uit en natuurlijk ook de welbekende bloemkooloren.
Ik was verbijsterd.
De vrouw in de kapperstoel ook. Het bloed spoot uit de zijkant van haar hoofd (alsof ik een uitbarsting van de Vesuvius aan het bekijken was) dat als een deken op haar haren ging liggen.
’Verdomme!’ gilde ze. ‘Ik zei toch dat ik geblondeerd wilde worden, ik háát roodharigen!’
’Hé!’ riep ik. ‘Mij moet je niet beledigen!’
Dat was een fout, want hierdoor merkte de kapper mij op. Hij drukte me tegen de muur aan, zijn gezicht gevaarlijk dichtbij de mijne.
’Jij gaat dit aan niemand vertellen.’
Ik schudde mijn hoofd.
’En jij gaat zo braaf op die stoel zitten.’
Ik knikte.
Hij glimlachte en gaf me een klopje op mijn schouder.
’Goed zo.’
Hij draaide zich om en ik greep mijn kans. Ik scheurde de (handgemaakte in Polen) vampiertanden uit het tijdschrift (had de redactie er gratis bijgedaan) en deed die in mijn mond. Ik maakte een pas vooruit, greep de kapper bij één van zijn langere lokken en ontblootte zijn nek.
’Blijf met je vuile poten van me af, idioot!’ riep hij, hevig tegenstribbelend en tevens snikkend.
’Kom godverdomme hier met die kloteverf!’ riep de vrouw vanuit de kapperstoel die met haar rug naar ons toe zat.
’Vieze orenknipper!’ wilde ik zeggen, maar door die vampiertanden kwam het eruit als: ‘Schllz fvvslsch!’
Dus beet ik maar. Het vlees van de kapper was sappig, nog lekkerder dan biefstuk en zijn bloed was werkelijk dorstverlessend. Na twee liter bewoog hij niet meer. Ik duwde zijn slap geworden lichaam van me af en veegde het bloed dat van mijn kin droop weg.
Voordat ik de deur opende, zwaaide ik nog even naar de vrouw in de kapperstoel, maar ze zwaaide niet terug. Het oorverlies was haar fataal geworden.
Kort na dit incident kreeg ik last van haaruitval. Volgens het tijdschrift hadden wel meer vampiers daar last van…

©Laura Bosua